Fyrirlestur – Git

Vefforritun 1 — TÖL107G

Ólafur Sverrir Kjartansson, osk@hi.is

---

Pro Git

Þessi yfirferð byggir á köflum 1, 2, 3, 6 og 7 í Pro Git eftir Scott Chacon og Ben Staub

---

Version control

• Geymum útgáfur af skrám sem við vinnum með
• Leyfir okkur að:
  • Treysta því að vinnan okkar sé örugg
  • Fara fram og til baka í tíma
  • Gera tilraunir án þess að skemma

---

• Höfum mörg „útfært“ okkar eigin version control
  • /backup-sept-2021
  • ritgerd-v2.doc
  • ritgerd-FINAL.doc
  • ritgerd-FINAL-v2.doc
  • ritgerd-FINAL-FINAL.doc

---

---

Centralized version control

• Ef við erum að vinna með öðrum þurfum við að deila kóða
• Version control með sameiginlegri, miðlægri geymslu
  • T.d. Subversion, CVS, TFS

---

• Sendum ekki skrár á milli! Notum miðlæga gagnagrunninn
  • Geymir alla söguna og allar útgáfur af kóða

---

---

Distributed version control

• Höfum miðlæga geymslu en hver client hefur einnig öll gögn
  • T.d. Git, Mercurial
• Ef eitthvað fer úrskeiðis getum við haldið áfram að vinna

---

---

Repo

• Staðurinn, geymslan, sem við geymum gögnin á—hvort sem það er á server eða client—heitir á ensku repository
• Oftast kallað repo eða git repo

---

Git

• Upprunalega búið til af Linus Torvald fyrir Linux kernel
• Markmið:
  • Hraði
  • Einfaldleiki
  • Ólínuleg þróun
  • Dreift

---

• Git geymir skrár og stöðu verkefnis sem „snapshot“ af skrám á hverjum tímapunkti
• Ef skrá hefur ekki breyst er vísað í fyrri útgáfu
• Virkar líkt og skráarkerfi

---

---

Git er staðbundið (local)

• Þar sem við geymum allt repo á client getum við gert flest án tengingar við server
  • Mjög hratt
• Getum unnið og bætt við repo ef við erum án nets

---

Git byggir á heilleika

• Allt í Git hefur tjékksummu (checksum) byggða á SHA-1
  • 24b9da6552252987aa493b52f8696cd6d3b00373
• Hér um bil ómögulegt að tapa nokkrum upplýsingum, eða að skjal spillist, án þess að Git viti

---

Git bætir yfirleitt bara við

• Flestar aðgerðir í Git bæta bara við, engu er eytt
• Um leið og við höfum commitað í Git er mjög erfitt að tapa því
  • Committum snemma og oft!
• Einfalt að gera tilraunir og prófa sig áfram

---

Þrjár stöður skráar í Git

• committed, skrá er geymd í local gagnagrunni Git
• modified, skrá hefur verið breytt en ekki geymd í gagnagrunni
• staged, breytt skrá hefur verið merkt til að fara í næsta commit

---

Þrjú svæði verkefnis í Git

• .git directory (repo), þar sem local repo er geymt
• staging area, skrá í repo sem geymir hvaða skrám verði næst commitað
• working directory, stakt checkout af ákveðinni útgáfu úr Git, í möppu þar sem við getum breytt þeim

---

---

Git verkflæði

1. Breyta skrám í working directory
2. Stagea skrám á staging area
3. Commita, færa skrár úr staging area í Git repo

---

Git og CLI

• Höfum aðgang að öllum aðgerðum Git í gegnum CLI
  • Gott og slæmt, það er mikið af aðgerðum til
• Hægt að sækja GUI tól, en…
  • Mikilvægt að vita hvernig grunnhegðun Git er án þess að treysta á tól

---

Uppsetning á Git

• Sækja
  • Linux og Unix
  • Mac
  • Windows
• Fylgja leiðbeiningum

---

Búa til Git repo

• Opnum terminal og förum í möppu sem geymir/mun geyma verkefni
• cd /verkefni/verkefnið-okkar/
• git init
  • Býr til /.git möppu með repo

---

Sækja Git repo sem er til

• Förum í möppu sem mun innihalda verkefni
• cd /verkefni/
• git clone <slóð á repo>
  • clone af öllu repo
• Býr til /verkefni/<heiti verkefnis> með skrám og /.git

---

Git og skrár í verkefni

• Git sér skrár á ferna vegu:
  • unmodified, engar breytingar á skrá síðan seinasta commit
  • modified, breytingar á skrá síðan seinasta commit, ekki staged
  • staged, breytingar á skrá og staged
  • untracked, allar aðrar

---

---

Git skipanir og skrár

• git status lætur okkur vita af stöðu skráa
• git add <skrá> færa skrá frá untracked eða modified í staged
• git diff lætur vita af breytingum
  • git diff <skrá> fyrir ákveðna skrá
  • git diff --staged fyrir allar skrár sem eru staged

---

.gitignore

.gitignore er sérstök skrá sem inniheldur lista af skrám og möppum sem Git lætur vera

# athugasemd

# ekki geyma node_modules möppu í git
node_modules/

# ekki geyma "style.css" sem við
# þýðum frá "styles.scss"
style.css

---

git commit

• git commit færir allt úr staged í commit sem geymt er í Git
• Gefum upp commit message sem segir hvað breytist með commit, opnar textaritil
• Getum gert í einu með
  • git commit -m "<commit message>"

---

Commit message

• Þegar við vinnum í version control getur verið erfitt að skrifa commit message
  • „vann í einhverju“
  • „asdf“
  • „.“
• Að vinna í einum hlut í einu, og commita á eftir getur hjálpað

---

• Oftast notum við ensku í commit skilaboðum
• Getum svarað spurningunni: „ef ég bæti þessu commit við, þá…“
  • “Add new function for user management”
  • “Refactor how we handle calculations of price”

---

Conventional commits

• Conventional commits er leið til að staðla (að einhverju leiti) hvernig commit eru nefnd
• Á forminu <type>[optional scope]: <description>, þar sem scope getur verið t.d.
  • fix fyrir lagfæringu, feat fyrir nýja virkni, chore fyrir eitthvað sem er „húsverk“ (t.d. uppfæra npm pakka)

---

Fjarlægja og færa

• Getum fjarlægt skrá með git rm <skrá>
• Getum fært með git mv <skrá> <nýr-staður>

---

Git saga

• git log gefur okkur lista af commitum
  • seinustu í öfugri tímaröð
• Mikið af breytum til að stilla hvað við sjáum
  • t.d. git log -p -2, seinustu tvö commit með skrám
  • 2.3 Git Basics - Viewing the Commit History

---

Taka til baka eða breyta í Git

• Við gerum oft mistök þegar við vinnum með Git
• Höfum leiðir til að leiðrétta en þurfum að passa að skemma ekki
• Gætum tapað vinnu ef við erum ekki varkár

---

Bæta við commit

Ef við gleymum skrá í commiti getum við bætt við og notað amend til að bæta við:

> git commit -m "Initial commit"
> git add gleymdist.txt
> git commit --amend

---

Fjarlægja úr staged

• Notum git reset til að fjarlægja úr staged með HEAD
• HEAD bendir á seinasta commit á því branch sem við erum á

> git add data.txt
> git reset HEAD data.txt

---

Fjarlægja breytingar

Ef við viljum hætta við allar breytingar í skjali getum við notað git checkout -- <skrá>

> git checkout -- data.txt

Við missum allar breytingar síðan seinasta commit með þessari skipun

---

Remotes

• Græðum á því að vera bara með local repo, en…
• Græðum meira á því að nota Git til að vinna saman
• remotes eru remote repositories, repos annarsstaðar, t.d. á internetinu

---

Skoða og vinna með remotes

• Með git remote sjáum við öll remote sem git hefur skilgreint fyrir okkar repo
• git remote -v gefur upp öll repo með slóð
• git remote add <nafn> <slóð> bætir við remote

---

• git fetch <remote-nafn> sækir gögn frá repo
• git remote rename <remote-nafn> <nýja-nafn>
• git remote remove <remote-nafn>

---

Senda breytingar í remote

• Þegar við klárum eitthvað verkefni viljum við deila því
• Pushum commitum frá local repo í upstream repo
  • Upstream er það/þau repo sem við clone’uðum frá
  • Downstream væru repo sem clone’uðu frá okkar repo

---

git push

• git push <remote-nafn> <branch-nafn>
• git push origin main
  • origin er sögulega nafnið á repo sem við clone uðum

---

• Virkar bara ef:
  • Við höfum skrifréttindi í remote
  • Engar breytingar hafa verið gerðar

---

Sækja breytingar frá remote

• Ef nýjar breytingar eru til staðar á remote getum við sótt þær
• git pull keyrir git fetch og síðan git merge fyrir það branch sem við erum að vinna á

---

Branches

• Branch er þegar við víkjum frá meginlínu í kóðanum okkar
  • Til að gera tilraun með tækni, breyta einhverju, vinna nýjan feature o.fl.
• Ódýrt í Git útaf því hvernig gögn eru geymd sem snapshot

---

• git branch <nafn-á-branch> býr til branch
• git checkout <nafn-á-branch> skiptir á branch
• git checkout -b <nafn-á-branch> býr til og skiptir yfir á branch

---

Merge

• git merge framkvæmir merge, samtvinnar eitt branch inn í annað
• Ef bæði eiga sömu skrá sem er mismunandi þarf að leysa úr merge conflicts

---

Merge conflicts

• Ekkert hættulegt eða (yfirleitt) flókið, bara tímafrekt
• Hlutir sem Git gat ekki leyst eru merktir með conflict-resolution markers
• Getum notað tól til að aðstoða við að sjá breytingar betur

---

Merge conflict

> git merge iss53
Auto-merging index.html
CONFLICT (content): Merge conflict in index.html
Automatic merge failed; fix conflicts and then commit the result.

---

<<<<<<< HEAD:index.html
<div id="footer">contact : email.support@github.com</div>
=======
<div id="footer">
 please contact us at support@github.com
</div>
>>>>>>> iss53:index.html

---

Merge commits

Þegar við erum að vinna nokkur saman getum við lent í mörgum merge commitum

aaaaaaa – Fix foo
bbbbbbb – Merge branch 'main' of https://github.com/foo
ccccccc – Add bar
ddddddd – Merge branch 'main' of https://github.com/foo
eeeeeee – Remove baz
fffffff – Merge branch 'main' of https://github.com/foo

---

• Gerist þegar við vinnum mörg beint á main
  • Bætum við okkar virkni
  • Reynum að pusha, einhver hefur gert það síðan við gerðum seinast
  • Pull og merge ➡ fáum merge commit
  • Pushum okkar vinnu

---

• Hægt að túlka mörg „óþörf“ merge commit sem hávaða
• Hvað segir commit saga okkur?
  • Allt sem gerðist í raun og veru? Þá viljum við merge commit
  • Sagan af því hvernig verkefnið okkar varð til? Þá viljum við ritstýra sögunni